از خود گذشتگی عاشق در اشعار بختیاری بسیار نمایان است آنجا که می گوید:

چی بالَــِن یَه بال بزن بیو سر لونت        جون مُو  و عمر مُو بیو سر جونت

یاد آور شعر نظامی از زبان مجنون در عشق به لیلی است که:

از عمر من آنچه هست برجای                  بستان و به عمر لیلی افزای

یا آنجا که می گوید:

تیـَلُـم جای تیلت خُم کور بگردم      قربون قد وبالات دورت بگردم

برگردان: چشمانم را به جای چشمهایت در حدقه ات می نشانم  و خودم با کوری زندگی میکنم.

دیدگان خود را نثار معشوق می کند و خود تاریک چشم ولی روشن دل به عشق خود ادامه می دهد.

اما مهمترین ویژگی شعر بختیاری را می توان پیوند عشق و حماسه دانست همان مشخصه ی که وجود آن باعث زیبایی دو چندان داستان زال و رودابه در شاهنامه ی فردوسی است.

در شعر بختیاری همیشه برنو بلند و پنج تیر پرون می نالند و اسب و مادیون می تازند.به این شعر دقت بفرمایید:

 تفنگ دردت به جونم            تفنگ بی تو نمونم 

  تفنگ تا تـُونه دارم غم ندارم ای برارُم        رقیق روز روشن شو تارم

شاعر درد تفنگ را به جان می خرد و نمی خواهد بدون آن زنده باشد تفنگ برادر وفادر و رفیق شفیق شب های تار اوست.

در شعر عاشق همه چیز را فدای معشوق می کند به جز تفنگ و اینجاست که عشق مغلوب حماسه می شود.

هر چی دارم قربونت غیر تفنگم       یه امشو مهمونتم سحر به جنگم

 چشم یار تفنگ است گیسوی او کمند است و تصنیف تیه کال برنو اوج این پیوند است. در اشعار لری هر جا سخن از یار است اسب و تفنگ هم به کار است.

چه خش اسب کهر دولول ته پر       بزنی کوک و تهی ری خدمت گل

برگردان: چه خوشایند است که با تفنگ دولول  و اسب کهر به شکار کبک و تیهو بپردازی و بعد بخدمت یار بروی.

وردارم پنج تیر پرون برم ومازه بزنم          کوک من بال سی یار تازه

برگردان: تفنگ پنج تیرم را بردارم و بر فراز تپه ها بروم  و کبک در حال پرواز را برای محبوب  تازه وصال شکار کنم.

برای عاشق و حماسه ساز لر بسی خوشایند است اگر ابزار جنگش را معشوقه به دستش دهد که از دید روانشناسی قابل توجه است.

گل بیا زنارمه شال و قطارم        مُردن بند تشی ننگه وبارم

برگردان: مردن در بستر و کنار آتش برای من ننگ آور است ای یار تفنگ و قطار فشنگ من را برایم بیاور.

بیو مِن ایلمون با زین و اسبم      بده برنو طلام ای دُور به ِدسُم

برگردان: ای دختر به ایل بیا واسب زین کرده ی مرا با خود بیاور و برنوی طلاییم را تو به دستم بده

نقش حماسه در فرهنگ لر تا جایی است که داماد لر برای رو نمایی عروس به او خنجر مرصع هدیه می دهد.

من دس آقا دوماد خنجر دونه نشون       دادشه دَس عروس گو بگرش سی ری گشون

در دست داماد خنجری دانه نشان است آن را به عروس می دهد و می گوید این را برای رونمایی بپذیر.

همچنین( نقش کـِل ) در اشعار حماسی بختیاری  نیز از این منظر قابل توجه است. مرد از زن می خواهد در هنگامه ی رزم کـِل بزند و این کـِل مارشی است که جنگجوی بختیاری را به هیجان می آورد چنانکه از زبان خان بختیاری  شیر علی مردان خطاب به همسرش آمده که:

 بی عروس تو کـِل بزن تا مُ کنم جنگ                    شمشیُرم به گِل زنم سی ایل چار لنگ

یا جای دیگری در تصنیف کُر بختیاری آمده که :

قطارانه پر بکن بنشین بر سنگ         سه تا کِل با یک بزن گِوتم بکن بَنگ

برگردان :قطار تفنگت را از فشنگ پر کن  و در کنار یک سنگ پناه بگیر و با کل زدن برادرت را خبردار کن.

حماسه ساز بختیاری عاشق کــِل است تا جایی که در هنگام مرگ این کِل خوابش را آرام می سازد.

دودری بشکن بیو به سرمزارم       کِل بزن سُرو بخون واکن قطارم

برگردان: ای دختر روانه شو و برسر مزارم بیا  کل بزن  و سرود بخوان و شال و قطارم را باز کن

یـَل در شعر بختیاری (کــُر بی دا است) یعنی پسری که مادری ندارد تا در سوگ او بنالد  به همین سبب هم نگرانی ندارد و شجاعتش دو چندان می شود.

کر بی دا ایخوم برنو سر شون          نبینه دشمنون پشتش به میدون

 پسر بی مادر  و شجاعی می خواهم که تفنگ برنو بر شانه هایش حمایل باشد و دشمن نتواند عقب نشینی او را ببیند.

نظرات شما عزیزان:

ßï†å

ساعت2:54---28 تير 1392

[وب سایت]

لينكت كردم داداش حميد مهربون

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: